اهمیت تغذیه در کنترل و مدیریت قند خون بسیار زیاد است و این تنها شامل وعده‌های غذایی نمی‌شود. نوشیدنی‌هایی که انتخاب می‌کنید هم می‌توانند در بالا یا پایین رفتن قند خون نقش داشته باشند. حذف نوشیدنی‌های شیرین مثل نوشابه، آبمیوه‌های صنعتی، چای شیرین و لیموناد معمولاً اولین قدم برای کنترل و مدیریت قند خون است. اما بعضی نوشیدنی‌ها هستند که علاوه بر نداشتن قند، می‌توانند عملکرد متابولیسم بدن را هم به شکل مثبتی تحت‌تأثیر قرار دهند. در ادامه با شش نوشیدنی مفید برای افراد دیابتی آشنا می‌شوید:
فهرست مطالب
۱. آب
آب، ساده‌ترین و ایمن‌ترین انتخاب ممکن در رژیم غذایی برای افراد دیابتی است. آب بدون کالری است، اما اهمیت اصلی‌اش در حفظ سطح مطلوب آب در بدن است؛ چیزی که تأثیر مستقیمی بر کنترل قند خون دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهند کسانی که به‌طور منظم آب کافی می‌نوشند، کمتر در معرض ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار می‌گیرند.
جایگزین کردن آب به جای نوشیدنی‌های شیرین، قند و کالری دریافتی را کاهش می‌دهد و وزن را در حالت سالم قرار می‌دهد و این خودش یکی از عوامل کلیدی در مدیریت قند خون است. اگر نوشیدن آب ساده برایتان دشوار است، می‌توانید از ترکیباتی مثل توت‌فرنگی، ریحان و لیمو برای طعم‌دار کردن آن استفاده کنید.
۲. قهوه
چه قهوه‌تان کافئین‌دار باشد چه بدون کافئین، مصرف منظم آن با کاهش احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ مرتبط است. ترکیبات گیاهی موجود در قهوه به عملکرد بهتر سلول‌های کبد و لوزالمعده کمک می‌کنند، که این موضوع از بروز مشکلاتی مانند کبد چرب پیشگیری کرده و عملکرد انسولین را حفظ می‌کند.
البته مهم است که مراقب افزودنی‌ها باشید. بسیاری از نوشیدنی‌هایی که با قهوه درست می‌شوند، به‌ویژه انواع طعم‌دار یا سرد، حاوی مقادیر زیادی شکر هستند که اثر مثبت قهوه را خنثی می‌کنند. اگر طعم تلخ قهوه برایتان مطلوب نیست، می‌توانید کمی دارچین هنگام دم کردن به آن اضافه کنید تا طعم بهتری بگیرد و میزان قند آن بالا نرود.
۳. چای سیاه
اگر قهوه نمی‌خورید، چای هم می‌تواند انتخاب خوبی باشد. تحقیقات نشان داده‌اند که چای، به‌ویژه چای سیاه و اولانگ، می‌توانند به بهبود حساسیت به انسولین کمک کنند و سطح التهاب در بدن را کاهش دهند. این ویژگی‌ها، چای را به گزینه‌ای مفید برای پیشگیری از دیابت و کاهش عوارض آن تبدیل کرده است.
نکته‌ای که باید به آن توجه داشت، پرهیز از افزودن قند یا حتی عسل به چای است. اگر طعم چای سیاه برایتان تند یا تلخ است، می‌توانید از نوشیدنی‌های بدون قند مانند چای ماسالا یا دمنوش‌های بدون شیرین‌کننده استفاده کنید که معمولا در صبحانه برای افراد مبتلا به دیابت، این نوشیدنی‌ها توصیه می‌شوند.
۴. چای سبز
چای سبز انتخابی ملایم‌تر و با کافئین کمتر نسبت به چای سیاه است. بررسی‌ها نشان داده‌اند که نوشیدن منظم چای سبز می‌تواند سطح قند خون ناشتا را کاهش دهد. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در این نوشیدنی به کاهش جذب کربوهیدرات‌ها در دستگاه گوارش کمک کرده و فرآیند سوخت‌وساز گلوکز را بهبود می‌بخشند.
البته نتایج مطالعات در این زمینه یک‌دست نیست. برخی پژوهش‌ها نشان داده‌اند که چای سبز تأثیر مشخصی بر شاخص‌های قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ ندارد. اما با این حال، با توجه به اینکه چای سبز کالری و قند ندارد، همچنان می‌تواند انتخاب مناسبی برای حفظ تعادل قند خون باشد.
۵. شیر
با وجود محبوبیت نوشیدنی‌های گیاهی، شیر گاو حاوی پروتئین‌هایی است که می‌توانند به کنترل قند خون کمک کنند. پروتئین‌هایی مانند کازئین و وی باعث کند شدن هضم غذا می‌شوند و پاسخ انسولینی بدن را بهبود می‌بخشند.
البته لازم است در مصرف شیر تعادل را رعایت کنید. انجمن دیابت آمریکا توصیه می‌کند که از شیرهای کم‌چرب یا بدون چربی استفاده کنید تا دریافت چربی اشباع کنترل شود. همچنین، هر لیوان شیر حدود ۱۲ گرم کربوهیدرات دارد، بنابراین اگر دچار دیابت هستید، بهتر است این مقدار را در محاسبه کلی کربوهیدرات روزانه‌تان در نظر بگیرید.
۶. آب گوجه‌فرنگی
اگر به‌دنبال نوشیدنی‌ای با طعمی متفاوت و مفید برای کنترل قند خون هستید، آب گوجه‌فرنگی می‌تواند گزینه خوبی باشد. در یک مطالعه مشخص شد زنانی که پیش از خوردن صبحانه‌ای پرکربوهیدرات، مقداری آب گوجه نوشیده بودند، بعد از خوردن شام مناسب برای دیابتی ها افزایش قند خون کمتری را تجربه کردند، حتی با اینکه این نوشیدنی کالری بیشتری نسبت به آب ساده داشت.
فیبر طبیعی گوجه‌فرنگی احتمالاً نقش مهمی در این اثر دارد، چرا که روند هضم را کند کرده و از بالا رفتن ناگهانی قند خون جلوگیری می‌کند. برای تنوع، می‌توانید ساقه‌ی کرفس به لیوان آب گوجه‌فرنگی اضافه کنید یا آن را با آب‌سبزیجات خانگی ترکیب کنید.
چند توصیه برای کنترل بهتر قند خون:
- وعده‌های غذایی و میان‌وعده‌ها را به‌طور منظم مصرف کنید. فاصله‌های طولانی بین وعده‌ها می‌تواند باعث افت ناگهانی قند خون شود.
- فعالیت بدنی منظم داشته باشید. ورزش، به‌ویژه پیاده‌روی بعد از غذا، باعث می‌شود عضلات قند خون را بهتر جذب کنند.
- در وعده‌های غذایی، تعادل را رعایت کنید. مصرف غذاهای پرکربوهیدرات به‌تنهایی باعث افزایش سریع قند خون می‌شود، اما ترکیب آن‌ها با منابع پروتئینی و چربی‌های سالم، این اثر را تعدیل می‌کند.
جمع‌بندی
بهترین نوشیدنی برای تنظیم قند خون، آب است. اما گزینه‌های سالم دیگری مانند قهوه، چای سیاه، چای سبز، شیر و حتی آب گوجه‌فرنگی هم هستند که می‌توانند در حفظ تعادل قند خون مؤثر باشند. نکته مهم این است که کربوهیدرات موجود در هر نوشیدنی را بشناسید و در برنامه غذایی روزانه خود لحاظ کنید.