کنترل قند خون و عوارض عدم کنترل قند خون در افراد دیابتی

قند خون و ساعت بیولوژیک بدن

به گفته دانشمندان آمریکایی بررسی‌ها روی موش‌های آزمایشگاهی و سلول‌های بنیادی انسان نشان می‌دهد که مطالعه این ارتباط در درمان قند خون و کنترل قند خون بسیار موثر است.
نکته مهم در این تحقیق آن است که داشتن ریتم ساعت بیولوژیک داخلی بدن به طور مستقیم در تنظیم متابولیسم بدن و درمان قند خون و کنترل قند خون ضروری است.
بنا به گزارش دانشمندان مرکز غدد شناسی دانشگاه استنفورد عملکرد روزانه هورمون‌هایی به نام گلوکز کورتیکویید، ساعت بیولوژیک بدن را به‌ عنوان بخشی از مکانیسم تنظیم سطح قند خون هوشمندتر ‌می‌کند.
این یافته‌ها می‌تواند شیوه جدیدی را در کنترل میزان قند خون بیماران دیابتی و درمان آنها برای محققان مشخص کند.
همچنین نتایج این یافته‌ها می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا بفهمند که چرا افرادی که به طور شیفتی کار می‌کنند در معرض خطر دیابت و چاقی هستند.
این تحقیق همچنین می‌تواند به کشف روش‌هایی برای کاهش آثار جانبی ناتوان‌کننده داروهای گلوکوکورتیکوئید مثل پرونیزون ( پردنیزون ) و داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی که برای درمان آسم، سرطان به کار می‌رود کمک کند این عوارض جانبی شامل افزایش وزن یا تنظیم بد قند خون و دیابت است.

اهمیت کنترل قند خون پس از صرف غذا

از نشانه‌های بیماری قند، قند خون بالاست. بالا بودن قند خون برای بسیاری از مبتلایان به این بیماری نگران‌کننده است. تحقیقات ثابت کرده است: کنترل قند خون پس از صرف غذا، برای پائین نگه داشتن قند خون و مقابله با تشدید بیماری مساعد است.

فقدان انسولین در بدن انسان باعث نوسانات شدید میزان محتوای قندخون می‌شود و خطر ابتلا به بیماری قند افزایش می‌یابد. حتی ممکن است عوارض ثانوی بیماری‌های عروق قلب، از کارافتادگی عمل کلیه و نابینایی و غیره در بیمار مشاهده شود.
قند خون پس از صرف غذا با عوارض ثانوی بیماری مزمن قند ارتباط بسیار فشرده دارد.
برای بعضی مبتلایان به بیماری قند، کاهش قندخون از طریق تزریق انسولین قبل از صرف غذا و یا استفاده از داروهای دیگر، روش نسبتاً مؤثری محسوب می‌شود. با این حال، داروهای سنتی اساسا مشکلاتی از جمله کند بودن اثر دارو، دوران تأثیرگذاری درازمدت و غیره را در بردارد.
به عبارت دیگر، مبتلایان باید در یک دوره طولانی قبل از صرف غذا، از دارو استفاده کنند. پس از کاهش قند خون، اثر دارو احتمالا ادامه می‌یابد و بتدریج قند خون بطور ثابت پائین می‌آید.
شرکت « ایلی‌لیللو » آمریکا اعلام می‌دارد که به‌ منظور برطرف کردن مشکلات داروهای یادشده، دانشمندان سال‌های متمادی دست به تحقیقاتی زده‌اند تا از طریق تغییر ساختار شیمیایی انسولین تأثیرات دارویی را افزایش دهند.

تحقیقات جدید

دانشمندان 10 سال پیش موفق شدند به جسم مرکب شیمیایی که به تراوش انسولین بدن انسان مساعدت می‌کند، دست یابند.
شرکت آمریکایی نیز نوعی دارو با نام «یو می له» با تأثیرگذاری سریع‌تر و بالا در یک دوره کوتاه‌مدت، تولید کرده است. اکنون در سراسر جهان بیش از یک میلیون و دویست هزار بیمار از این دارو استفاده می‌کنند.

دانشمندان می‌گویند که برای بسیاری از مبتلایان به بیماری قند، نامناسب بودن درمان بیماری با استفاده از انسولین و داروهای کاهش قند و باعث می‌شود تا قندخون پس از صرف غذا پائین بیاید.
در نتیجه عوارضی از جمله ضربان تند قلب، تار شدن چشمان، سرگیجه و سردرد کارکرد غیرارادی عضلات و حتی بیهوشی از آثار آن خواهد بود. لذا به هنگام درمان بیماری قند، نباید بدون مطالعه به دنبال کاهش قندخون بود. بخصوص باید به کنترل قندخون پس از صرف غذا توجه داشت.

آسیب عصبی ناشی از عدم کنترل قند خون در افراد دیابتی

دیابتی‌ها به بسیاری از عوارض در اندام‌های مختلف بدن آسیب‌پذیر هستند، به خصوص اگر قندخون آنها به‌خوبی کنترل نشده باشد.
نوروپاتی دیابتی یا آسیب عصبی ناشی از دیابت فرستادن پیام‌ها از طریق اعصاب را به سایر نقاط بدن دچار اشکال می‌کند.
علائمی که در پایین ذکر می‌شوند، باید بدون تاخیر بوسیله پزشک مورد ارزیابی قرار گیرند، علائم هشداردهنده آسیب عصبی در دیابتی‌ها عبارتند از:

• بی‌حسی، به‌ خصوص در انگشتان دست یا پا
• دردهای ناگهانی یا احساس مورمور
• زخم های یافته‌ شده روی پاها
• ضعف در عضلات
• احساس سوزش در هر جایی از بدن
• اختلال نعوظ در مردان

عوارض مزمن دیابت

• بیماری عروق کرونر (بیماری قلبی) سکته قلبی
• رتینوپاتی (بیماری چشم) کوری
• نفروپاتی (بیماری کلیه) نارسایی کلیه  ( دیالیز )
• نوروپاتی (بیماری اعصاب) زخم پا ( قطع عضو )

بسیاری از این عوارض در مراحل اولیه هیچ علامتی ندارند و بیشتر آنها را می‌توان با کنترل دقیق و منظم قندخون، چک کردن هر چند وقت یک بار آنها پیشگیری یا کاهش داد. بنابراین باید قند خون خود را تا حد امکان در محدوده نرمال نگه دارید تا اینکه زمان ایجاد عوارض به تعویق بیافتد.

چگونه می‌توان متوجه شد که قند خون کنترل شده است؟

اولین راه اندازه‌گیری مرتب قند خون توسط دستگاه گلوکومتر در منزل است. اما بهترین راه توسط اندازه‌گیری HbAIC است. که متوسط سطح قندخون را در 10 تا 12 هفته گذشته نشان می‌دهد. پزشک سعی می‌کند که میزان آن را تا 7 کاهش دهد. که این نشان‌دهنده این است که متوسط قندخون در مدت یاد شده 150 بوده است.

حتی اگر شما نتوانید کاملاً به این عدد هم برسید، هر کاهش جزئی در میزان آن شما را یک قدم به کاهش عوارض دیابت نزدیک‌تر می‌کند.

 در دیابت نوع I

برای کنترل قندخون در دیابت نوع I احتیاج به درمان با تزریق انسولین می‌باشد.

که درمان مناسب باعث کاهش ریسک ایجاد عوارض می‌شود. گاهی در درمان با انسولین عوارضی مانند کاهش قندخون یا افزایش وزن نیز دیده می‌شود.

کنترل قند خون در دیابت نوع II

کنترل قندخون در دیابت نوع II ممکن است با تغییر شیوه زندگی و درمان خوراکی هم امکان‌پذیر باشد.

غربالگری بیماران برای مشکلات چشمی ( ویزیت‌های دوره‌ای )

معاینه منظم چشم برای مشخص شدن مشکلات چشمی در مراحل اولیه لازم است. زمانی که این مشکل قابل‌درمان برای حفظ بینایی شما است. معاینه چشم باید توسط پزشک متخصص (چشم‌پزشک) انجام شود و با دید کامل زمانی که مردمک باز شده است (توسط قطره) به دلیل اینکه ریسک مشکلات چشمی به نوع، مدت ابتلا دیابت و شیوه زندگی هر فرد بستگی دارد، زمان انجام معاینه چشم در هر فردی متفاوت است.

غربالگری برای عارضه پای دیابتی

عدم کنترل قند خون اهمیت بسیار بالایی در مورد پای دیابتی دارد در مورد دیابت می‌تواند جریان خون و اعصاب پا بگذارد. (جریان خون پا را مختل می‌کند و به اعصاب پا صدمه بزند)
.این تغییرات پا را مستعد عوارض جدی از جمله زخم پا می‌کند. در معاینه روتین توسط پزشک جریان خون و حس پاهای افراد چک می‌شود.

در بیماران با دیابت تیپ I معاینه پاها پس از 5 سال از شروع بیماری شروع می‌شود و در تیپ II سالیانه از زمان شروع بیماری انجام می‌شود.
علائمی که باید توسط پزشک چک شود شامل:
زخم قبلی یا تازه، سرد بودن پاها، نازک شدن پوست، کبود رنگ شدن پوست، ترکهای پوستی و ….. می‌باشد. پزشک همچنین باید حس پاها را چک کند. تا متوجه شود که به چه میزان پاها در معرض ایجاد زخم می‌باشند.

 

تأثیر ورزش بر کنترل قند خون

سالهای طولانی است که ورزش به همراه رژیم‌ غذایی و درمان دارویی به‌ عنوان سه رکن اساسی در درمان و بهبود دیابت نوع 2 شناخته شده است. انجام فعالیت‌های روزانه موجب می‌گردد از عوارض دیابت کاسته شود
این امر در کنار بی‌هزینه بودن و نداشتن عوارض درمانی و دارویی موجب می‌گردد که تحرک بدنی و انجام کامل فعالیت‌های روزانه بیشتر در معرض توجه قرار بگیرد. همانطور که می‌دانید دو هدف عمده در مورد بیماران دیابتی کاهش میزان قندخون و توده چربی بدنشان و به عبارتی کاستن از وزنشان است.
چاقی و خصوصاً چاقی شکمی اصولاً به مقاومت نسبت به انسولین و بالا رفتن میزان انسولین بدن و بالا رفتن میزان قند خون و افزایش فشارخون و افزایش چربی خون و …. همراه است.
چربی خون بالا که از عوارض مستقیم چاقی است می‌تواند در درازمدت موجب بروز آسیب در بافت‌هایی نظیر کلیه و چشم‌ها و اعصاب و کبد و رگ‌ها گردد.

تحقیقات جدید در مورد کنترل قند خون و ورزش

تحقیقاتی که راجع به نقش حرکات ورزشی در دیابتی‌ ها انجام شده  است نشان می‌دهد که انجام حرکات ورزشی می‌تواند موجب کاهش قند خونشان گردد سوالی که پیش می‌آید این است که آیا انجام حرکات شدید ورزشی یا انجام طولانی‌ مدت حرکات ورزشی هم برای دیابتی‌ ها مفید است؟
و جواب ما این است. خیر.
انجام حرکات ورزشی در درازمدت و بصورت شدید علاوه بر آن که می‌تواند موجب بروز افت قندخون گردد حتی در حالت کنترل‌ شده هم توصیه نمی‌شود زیرا نهایتاً همان تاثیری را بر بدن می‌گذارد که قند خون کنترل نشده می‌تواند بر بدن یک فرد دیابتی بگذارد.

لذا توصیه ما به دیابتی‌ ها این است که اولاً ورزش‌های آرام و سبک را انجام دهند و ثانیاً سعی کنند مثلاً به جای یک بار ورزش در عرض نیم‌ ساعت آنرا به سه بار و هر بار به مدت 10 دقیقه تغییر دهند.
حرکات ورزشی آرام بهتر است یک ربع تا نیم ساعت پس از وعده‌های بزرگ غذایی مانند ناهار و شام صورت گیرد و نهایتاً اینکه انجام حرکات ورزشی هنگام غروب و شب برای شما بهتر از انجام حرکات ورزشی  هنگام صبح است.

کنترل فشارخون در افراد دیابتی

تحقیقات جدید نشان داده‌اند که اهمیت کنترل فشارخون بالا در افراد دیابتی به‌منظور پیشگیری از عوارض دیابت به اندازه اهمیت کنترل قندخون است. به همین خاطر دیابتی‌ ها باید فشارخون خود را به دقت کنترل کنند (فشارخون ایده‌آل برای این افراد فشار ماکزیمم کمتر از 13 و مینیمم کمتر از 18 میلی‌متر جیوه است).

عوامل دیگری که به کنترل بهتر فشارخون کمک می‌کنند عبارتند از:

• کاهش وزن (در صورت وجود چاقی)
• کاهش مصرف نمک
• ورزش مرتب
• ترک سیگار
• ترک مصرف الکل

عدم مصرف دارو

پژوهشگران آمریکایی در تحقیقی بر روی بیش از 11 هزار بیماری دیابتی دریافتند که حدود 21 درصد آنها داروهای خود را به طور مرتب نمی‌خورند.

بیمارانی که در این بررسی داروهای خود را درست مصرف نمی‌کردند فشارخون، کلسترول بد (LDL) و قندخون بالاتر داشتند که نشان‌دهنده عدم کنترل دیابت در آنها بود. دکتر مایکل‌هو از مرکز پزشکی وی ای دنور و همکارانش که این بررسی را انجام داده‌اند می‌گویند: بیمارانی که داروهای‌شان را به طور منظم مصرف نمی‌کردند نسبت به افرادی که داروهای را مطابق تجویز پزشک دریافت می‌کردند 58 درصد بیشتر در بیمارستان بستری شده و 81 درصد بیشتر به علت بیماری‌شان فوت کرده بودند.

به گفته این پژوهشگران افرادی که دارو‌های‌شان را به‌طور منظم مصرف می‌کنند، احتمال سایر رفتارهای بهداشتی را هم بیشتر رعایت می‌کنند و بنابراین در معرض خطر کمتری به علت دیابت قرار می‌گیرند.

مهم این است که بیماران دیابتی مصرف داروها را به‌صورت یک امر روزمره زندگی‌شان درآوردند. بیمارانی که از عهده این کار برنمی‌آیند باید با دکترشان مشاوره کنند تا بتوانند این مشکل را حل کنند. در این تحقیق مشخص شد که بیماران جوان‌تر و دارای بیماری‌های همراه کمتر در مصرف داروها نامنظم‌ترند.