مواد غذایی مفید برای مبتلایان به بیماری دیابت

مواد غذایی مفید برای دیابت

در مورد مواد غذایی مفید برای دیابت می توان از حبوبات، جو، برنج قهوه‌ای، شیر سویا، عدس، ماهی، تخم‌مرغ، میوه‌های تازه، آووکادو، ریواس، گندم کوهی، گلابی، سبزیجات تازه، پیاز، قارچ، خربزه ، هندوانه، کنگر فرنگی، اسفناج، آجیل سیر، شنبلیله، دارچین.

لازم به توضیح است دارچین، غنچه خشک شده گل میخک، زردچوبه، گل گاوزبان باعث تحریک ترشح انسولین می‌شوند.

مکمل‌های فیبری مفید برای دیابت

تحقیقات جدی نشانگر آن است که مکمل‌های فیبری ممکن است خطر بیماری قلبی- عروقی را در افراد مبتلا به دیابت نوع دو، کاهش دهد.
محققین دریافته‌اند که مصرف مکمل‌های فیبری در بیماران دیابتی تیپ دو، سطح LDL را پایین و سطح HDL را بالا می‌برد.
یکی از علل مرگ بیماران دیابتی، ابتلا به بیماریهای قلبی، عروقی است.
میزان کلسترول بالا یکی از عوامل خطرزا در بیماریهای قلبی، عروقی است و مکمل های فیبری می‌توانند در کاهش میزان کلسترول خون مفید باشند.

در یکی از تحقیقات اخیر، که بر روی 78 بیمار مبتلا به دیابت تیپ دو که میانگین سنی آنها 59 سال بود
و میزان دریافت مکمل فیبری روزانه 10 تا 15 گرم بود، انجام شد. میزان کلسترول، تری‌ گلیسریدها، LDL و HDL خون آنها یک بار در آغاز تحقیق دوباره پس از 90 روز اندازه‌گیری شد.
در پایان تحقیق میزان کل کلسترول از 215mg/dl  به 184 mg/dl رسیده بود.
کاهشی معادل 4/14 درصد را نشان می‌دهد و تری‌گلیسیرید آنها از 299mg/dl به 257mg/dl  رسید (14 درصد کاهش). LDL از میزان 129 mg/dl  به 92mg/dl  رسید (27 درصد کاهش). HDL از 43mg/dl  به 55mg/dl  رسید (تا 8/21 درصد افزایش).

نتایج تحقیقات در مورد مواد غذایی مفید برای دیابت

تحقیقات صورت گرفته حاکی از تاثیر دوجانبه این دارو است به صورت کاهش تحقیقات LDL از یک سو و افزایش HDL از سوی دیگر بود، و این تاثیر پس از مدت قابل‌ توجهی یعنی 90 روز همچنان وجود داشت.

محققین بر این باورند که استفاده از چنین مکملی بدون عوارض جانبی است و می‌تواند به عنوان یک راهکار درمانی مطرح شود.
در ضمن داروهای قبلی تنها میزان LDL را کاهش می‌دادند و موجب افزایش سطح HDL نمی‌گردیدند و تنها اثر یک‌جانبه داشتند.

توصیه‌های غذایی در دیابت

هدف اصلی از رژیم درمانی در بیماران دیابتی، استفاده از مواد غذایی به صورت متعادل است. اصولاً رژیم غذایی‌ای که توسط کارشناسان و متخصصان تغذیه برای افراد دیابتی تهیه می‌شود دارای اهداف زیر است.

• رساندن قند خون به سطح طبیعی
• حفظ سطح چربی‌های خون در حد طبیعی
• کاهش مشکلات خاص بیماران دیابتی
• به دست آوردن و حفظ وزن ایده‌آل
• رساندن مواد مغذی به بدن به میزان لازم
• تأمین انرژی موردنیاز بدن جهت انجام فعالیت‌های لازم
• جلوگیری از بروز عوارض و مشکلات ناشی از دیابت

توصیه‌های تغذیه‌ای برای بیماران مبتلا به دیابت نوع یک

• سعی کنید برنامه غذایی خود را به طور منظم تنظیم کنید. به نحوی که هر روز در ساعات معینی غذا بخورید.
• روزانه بین 4 تا 5 وعده غذا بخورید.
• در هر وعده مقادیر متناسبی از کربوهیدرات‌ها را مصرف کنید تا دچار عوارض ناشی از نوسانات قند خون نشوید.
• چربی دریافتی از طریق مواد غذایی را محدود کنید.
• مصرف قندهای ساده مانند شکر، شکر قرمز، عسل و شربت ذرت را محدود کنید.
• مصرف فیبر را تا میزان 25 میلی‌گرم به ازای هر 1000 کیلوکالری دریافتی افزایش دهید.
  جهت اطلاع از میزان کالری موردنیاز روزانه خود، با متخصص تغذیه مشورت نمایید. منابع غذایی فیبر عبارتند از: انواع میوه و سبزی، حبوبات و غلات سبوس‌دار.
• تلاش کنید از محصولات بدون قند مانند نوشابه‌های بدون قند، ژله بدون قند و بیسکویت های بدون قند استفاده کنید.
• از میوه‌های تازه و کلوچه‌های کم‌ چربی و غلات به عنوان میان‌ وعده استفاده کنید.
• هر روز صبح، غلات پر فیبر را برای صبحانه انتخاب کرده و از مصرف غلات دارای مقادیر زیاد شکر خودداری کنید.
• به جای آب‌میوه از میوه تازه استفاده کنید.
• از شیرهای کم‌ چربی استفاده کنید.
• روزانه حداقل 8 لیوان آب بنوشید.

توصیه‌های تغذیه‌ای برای بیماران مبتلا به دیابت نوع یک

از آنجایی که بیماران دیابت نوع دوّم در سنین بالاتری قرار دارند، مهم‌ترین کار در این بیماران، کنترل وزن می‌باشد. بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم باید توصیه‌های زیر را مدنظر قرار دهند:

• مصرف فیبرهای محلول به میزان 25 گرم به ازای هر 1000 کیلوکالری ضمن ایجاد احساس سیری، می‌تواند به کنترل قند خون کمک کند.
  یکی از انواع فیبرهای محلول پکتین می‌باشد که در سیب، مرکبات مثل پرتقال، لیمو و گریپ فروت، توت‌فرنگی، هویج و غلات سبوس‌دار وجود دارد.
  غیر از این مواد غذایی، منابعی فیبری که در بالا ذکر شده‌اند را نیز مصرف کنید.
• تعداد وعده‌های غذایی خود را افزایش دهید.
• حتماً قبل از صرف غذا از سالاد یا مواد غذایی کم‌کالری مانند کاهو، کرفس، ژله بدون قند و سوپ‌های ساده و کم‌کالری استفاده کنید.
• از مصرف آب‌میوه در صبح و به صورت ناشتا خودداری کرده و به جای آن در طول روز از میوه تازه استفاده کنید.
• از نوشیدنی‌ها و دسرهای بدون قند استفاده کنید.
• آرد گندم کامل را جانشین آرد سفید کنید.
• از مصرف روغن ماهی و مکمل ویتامین ب۳ خودداری کنید زیرا باعث افزایش قند خون می‌شوند.
• مصرف چربی‌ها را در برنامه روزانه غذایی خود طبق نظر متخصص تغذیه کاهش دهید.
• روزانه 8 لیوان آب بنوشید.

پنج نکته مهم در مورد تغذیه‌ای مفید برای مبتلایان به بیماری دیابت

1. افراد دیابتی مبتلا به بیماری کلیوی نیز باید به تغذیه خود توجه خاصی داشته باشند، زیرا بیماری کلیوی با عمل بسیار از مواد مغذی تداخل دارد. لذا مصرف مکمل‌های تغذیه‌ای مگر با اجازه متخصص تغذیه توصیه نمی‌شود.
2. از آن جایی که کمبود بعضی از ویتامین ها باعث تشدید بیماری دیابت می‌گردد،
   باید سعی کرد تا مقادیر متناسب ویتامین‌ها از طریق مواد مغذی دریافت شوند. به دلیل افزایش نیاز به ویتامین‌ها در این بیماران باید مکمل ویتامینی مصرف شود، ولی برای جلوگیری از عوارض مصرف بیش از حد آن با متخصص تغذیه مشورت کنید.
3. ویتامین C برای ورود به داخل سلول، نیاز به انسولین دارد. تحقیقان نشان می‌دهد
   که مقدار این ویتامین در افراد دیابتی پایین‌تر از حد طبیعی می‌باشد، لذا مصرف میوه و سبزی فراوان و همچنین مکمل ویتامین C ضروری است.
4. بعضی از داروهای خوراکی کاهش‌دهنده قند خون، باعث کمبود ویتامین B₁₂ در بدن می‌شوند.
   بنابراین در این مورد نیز باید با یک متخصص تغذیه مشورت کنید، زیرا کمبود این ویتامین می‌تواند باعث تخریب بافت عصبی شود.
5. بیماری دیابت می‌تواند باعث کمبود بیوتین در بدن شود.
   از آن جایی که کمبود این ماده مهم می‌تواند باعث تخریب بافت عصبی در بازوها و ساق پا شود، مشورت با متخصص جهت آشنایی با منابع مصرف و میزان مورد نیاز آن ضروری است.

نیازهای غذایی مبتلایان دیابت

ویتامین ث

ویتامین ث باعث کاهش مقاومت به انسولین شده، با عفونتها مقابله کرده و قدرت عروق خونی را افزایش می‌دهد.
در صورت وجود مشکلات کلیوی مصرف دوزهای بالای ویتامین ث بایستی تحت‌نظر پزشک باشد. بیوفلاونوئیدها، مشابه با عملکرد ویتامین ث نقش ایفا می‌کند.

ویتامین E

ویتامین E همراه با توکوفرول باعث پیشگیری از عوارض عروقی می‌شود و باعث کاهش مقاومت به انسولین شده و به عنوان مکملی است
که باعث جلوگیری از نیاز افراد مبتلا به دیابت نوع دوم به انسولین می‌شود.

ویتامین B₁

باعث کاهش مقاومت به انسولین می‌شود و در افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی (اختلالات اعصاب در اندامهای بدن) سطح این ویتامین پایین است. اگر کمبود وجود داشته باشد بایستی مصرف شود.

ویتامین B_{12 یا ب۱۲}

از آسیب اعصاب محیطی در بیماران دیابتی پیشگیری می‌کند.

بیوتین

بیوتین باعث کاهش قند خون شده و در پیشگیری از اختلال اعصاب محیطی ناشی از دیابت بسیار موثر است.

ویتامین D

از جمله مواد غذایی مفید برای دیابت ویتامین D باعث افزایش ترشح انسولین شده و سطح قندخون را پایین می‌آورد.

اینوزیتول

باعث بهبود حالت نوروپاتی یا اختلال اعصاب محیطی در دیابتی‌ها می‌شود.

اسید آلفا لیپوئیک

باعث کاهش نوروپاتی دیابت شده و در کاهش درد اندامهای افراد مبتلا بسیار مؤثر است.

کارنی تین

از جمله مواد غذایی مفید برای دیابت باعث کاهش دردهای ناشی از نوروپاتی دیابتی شده و باعث کاهش درد می‌شود.

روغن گل پامچال

از جمله مواد غذایی مفید برای دیابت باعث کاهش آسیبهای عصبی در بیماران دیابتی می‌شود.