آزمایش و اندازه گیری قند خون افراد دیابتی
فهرست مطالب
اندازه گیری قند خون
در این مقاله به بررسی اندازه گیری قند خون افراد دیابتی می پردازیم.
آزمایش قند خون
مقدار گلوکز (قند) خون شما نشان میدهد آیا مبتلا به دیابت یا در معرض افزایش خطر ابتلا به آن و عوارض ناشی از آن هستید یا نه.
اگر پزشک مشکوک شود که شما درد معرض ابتلا به دیابت هستید ممکن است برایتان انجام آزمایش قند خون را تجویز کند.
نتایج این آزمایش در صورتی که شما دستکم شش ساعت پیش از انجام آن چیزی نخورده و نیاشامیده باشید، میتواند به ترتیب زیر در تشخیص کمک کند:
- مقادیر قند خون تا 100 میلیگرم در دسی لیتر طبیعی محسوب میشود.
- مقادیر قند خون بین 100 تا 126 میلیگرم در دسی لیتر کمی بالاتر از حد طبیعی شمرده میشود و به آن حال پیش دیابت میگویند.
- مقادیر در حد 126 میلیگرم در دسی لیتر و بالاتر از آن معمولا بیانگر ابتلا به دیابت است.
آزمایش قطعی قند خون
همانطور که میدانید در آزمایشهای دورهای برای سلامتی (چکاب) همیشه پزشکان، قند خون ناشتای شما را اندازه میزنند و اگر طبیعی باشد شما خیالتان راحت میشود که به دیابت مبتلا نیستید اما متاسفانه در خیلی از موارد، شخص از ریسک بالایی برخوردار است یا حتی مبتلاست ولی تشخیص داده نمیشود.
معمولاً قند خون ناشتا پس از 10 ساعت ناشتایی اندازهگیری میشود،
همچنین میزان آن با فعالیت و نوع غذا متغیر است. لذا محققان دانشگاه هاروارد توصیه نمودند که بهترین روش برای تشخیص قطعی فرد مبتلا، به بیماری قند خون اندازهگیری هموگلوبین AlC که در طی 120 روز میزان قند خون را نشان میدهد
در واقع ترکیب قند با هموگلوبین خون در طی سه ماه اخیر که تحت تاثیر غذا یا ورزش نیست را اندازه میگیرند و این روش بطور قطعی تری میزان قند خون افراد را مشخص مینماید.
راه های ساده آزمایش دیابت
دیابت یا قند خون بیماری است که تاکنون بوسیله آزمایش تشخیص داده میشد، امّا امروزه با تحقیقاتی که دانشمندان انجام دادهاند از راههای بسیار ساده میتوان ابتلا به آن را تشخیص داد.
در زیر به علایم جالبتوجه در افرادی که مستعد دیابت هستند اشاره میکنیم:
ترمیم آهسته یا تاخیری زخم
اگر اخیراً متوجه شدهاید که زخم یا بریدگی شما با تاخیر بهبود مییابد ممکن است که به دیابت تیپ دو مبتلا باشید. زیرا در دیابتیها ضخیم شدن جداره رگها سبب کاهش خون رسانی و در نتیجه تأخیر در بهبود زخم میگردد.
از دست دادن پیش از موقع دندانها
بر اساس تحقیقات انجام شده در دانشگاه هاروارد اعلام گردید که کسانی که زودتر و بیشتر از معمول دچار افتادگی دندان و یا بیماریهای لثه میگردند بیشتر مستعد دیابت میباشند.
ریزش مو
کاهش خون رسانی به علت ضخیمی جداره رگها و در نهایت کاهش اکسیژن، میتواند سبب ریزش مو در ناحیه سر و یا در ساق پاها گردد. لذا در صورتی که دچار این مشکل باشید بهتر است آزمایش قند را فراموش نکنید.
آفت کش ها
بر اساس مطالعات تحقیقاتی، کشاورزانی که به مدت طولانی در معرض آفت کش های گیاهی و حیوانی هستند از ریسک ابتلاء به دیابت برخوردارند.
آزمایش خانگی قند خون
افراد مبتلا به دیابت لازم است میزان قند خون خود را به طور مکرر آزمایش کنند. آنها باید مطمئن شوند که میزان قند خونشان طبیعی است و در معرض خطر بالا رفتن یا پایین آمدن قند خون نیستند.
امروزه با دسترس قرار گرفتن دستگاههای خانگی آزمایش قند خون، افراد دیابتی میتوانند به راحتی قند خون خود را اندازه بگیرند. در حال حاضر هدف درمان دیابت آن است قند خون هر چه دقیقتر در محدوده طبیعی حفظ شود تا به این ترتیب از عوارض این بیماری بر اندامهای مختلف بدن جلوگیری شود. تحقق این هدف به آزمایش مکرر قند خون وابسته است.
شما باید با پزشک درباره بهترین برنامه آزمایش قند خون صحبت کنید، اما اصول راهنمای زیر که آکادمی پزشکان خانواده آمریکا توصیه کرده است، هم میتواند به شما در مورد اینکه افراد دیابتی هر چند وقت یک بار باید قند خون خودشان را آزمایش کنند، کمک کند:
- در دیابت نوع یک یا دیابت نوجوانان، که مبتلایان به آن انسولین تزریق میکنند، سه تا چهار بار در روز باید قند خون اندازهگیری شود.
- افراد مبتلا به دیابت نوع 2 یا دیابت بزرگسالان که هم انسولین میزنند و هم قرص پایین آورنده قند خون دریافت میکنند، باید سه تا چهار بار در روز قند خون خود را اندازه بگیرند.
- دیابتی هایی که قرصهای پایین آورنده قند خون دریافت میکنند و به مقدار تعیینشده برای هموگلوبین Alc- شاخصی که نشاندهنده کنترل مناسب قند خون در درازمدت است- نرسیدهاند، باید دو تا چهار بار در روز قندخون خود را اندازه بگیرد.
اندازه گیری خون
اندازهگیری قند خون سه تا چهار نوبت در روز در بیماران دیابتی و آگاهی آنان از وضعیت خود، از بروز عوارض ناشی از افت و بالا رفتن قندخون آنان پیشگیری میکنند، بنابراین کلیه بیماران دیابتی باید دستگاه اندازهگیری قند خون داشته باشند.
قند خون در بیماران دیابتی باید طی سه تا چهار نوبت در طول روز اندازهگیری شود اما متاسفانه برخی از بیماران به دلیل نداشتن دستگاه اندازهگیری قندخون تنها ماهی یکبار با مراجعه به مراکز درمانی قند خون را کنترل میکنند که اکثر این افراد هم دچار قند خون بالایی هستند.
وجود اندازه گیری قند خون بالا را (بالای 200) در مدت زمان طولانی و به صورت مزمن باعث ایجاد خطرات بسیار زیادی برای بیمار از جمله مشکلات کلیوی، ضعف بیماری و ایجاد پای دیابتی میشود.
اندازه گیری قند خون افراد دیابتی روزانه چهار مرتبه، دو ساعت پس از مصرف هر وعده غذایی باید اندازهگیری شود که مقدار آن به صورت ناشتا از 120 و دو ساعت پس از صرف غذا از 200 نباید تجاوز کند.
به بیماران دیابتی توصیه میشود که از دستگاههایی استفاده کنند که نوارهای اندازهگیری قابل تعویض آنها در کشور یافت شود.
دستگاههای کنترل قند خون که برخی از بیماران توسط اقوام و آشنایان خارج از کشور تهیه میکنند بهدلیل آن که نوارهای قابل تعویض آن در کشور موجود نیست، فاقد اعتبار بوده و غیرقابل مصرف هستند.
استفاده از سوزن این دستگاهها برای گرفتن قطرهای از خون و تست آن بر روی نوارهای کنترل دستگاه مناسب بوده و سوزنهای سرنگ نیز برای این امر قابلاستفاده میباشند اما توصیه میشود بیماران قبل از آزمایش و گرفتن خون، ابتدا دستهای خود را کاملاً با آب و صابون بشویند تا از ورود میکروب توسط سوزن به داخل دست خودداری شود.
اهمیت اندازه گیری های مکرر قند خون
اندازه گیری های قند خون توسط خود فرد این اطلاعات را در اختیارش میگذارد. این اندازه گیریها می گوید که به منظور کنترل بهتر قند خون آیا نیازی به تغییر و تعدیل در روشهای کنترل یعنی رژیم غذایی، فعالیت فیزیکی و داروها وجود دارد یا نه.
اینگونه اندازه گیری های قند خون به شما کمک میکند تا از پائین آوردن بیش از حد قند خون خویش یعنی کم قندی اجتناب کنید. همچنین بدین ترتیب خواهید توانست از پیشامدهای ناشی از افزایش قند خون (هیپرگلیسمی شدید) جلوگیری نمائید.
اندازه گیری قند خون با استفاده از نور
دو وسیله جدید که با استفاده از نور اندازهگیری میزان قند خون را در افراد دیابتی انجام میدهند، نتایجی امیدوارکننده داشتهاند.
نتایج بررسیهایی که درباره وسائل اندازهگیری قند خون با نور در انجمن دیابت آمریکا ارائه شده است، امیدوارکننده میباشد.
دکتر رابرت گابی از مرکز پزشکی دانشگاه ایالتی پن در هرشی پنسیلوانیا و همکارانش یک «وسیله توموگرافی همدوسی نوری» به نام Gluco Light را بر روی 27 بیمار مبتلا به دیابت نوع 1و 2 آزمایش کردند.
این گروه نشان دادند این وسیله که یک دسته پرتو نورانی را بر روی پوست متمرکز میکند، در اندازه گرفتن قندخون دقیق است.
به گفته پژوهشگران این وسیله در طول چهار روز تنظیم خودش را حفظ کرد و هیچ عارضه جانبی هم به وجود نیاورد.
این گروه پژوهشی قصد دارد در آینده میزان دقت این سیستم را در موارد کاهش قند خون هم ارزیابی کند.
همچنین در این انجمن یک وسیله دیگر اندازهگیری قند خون به نام NBM-100 ارائه شد که از نور نزدیک مادون قرمز برای اندازهگیری قندخون استفاده میکرد و بررسی آن بر روی هفت بیمار دیابتی بیانگر دقت عمل آن بوده است.
اندازه گیری قند خون بدون سوزن
اخیراً دانشمندان موفق به ساخت وسیلهای شدند که این وسیله اندازهای در حد یک تلفن همراه دارد و شکل ضعیفتری از اشعه مادون قرمز از خود ساطع میکند، که از پوست انگشت عبور میکند و به جریان خون وارد میشود و قند خون را اندازهگیری میکند.
این اشعه میتواند بسیاری از اجزای خون از جمله ذرات گلوکز ( قند خون ) را از طریق فرکانس یا طول موج ساطعشده از آنها شناسایی کند و در عرض 10 ثانیه میزان قند خون را نشان دهد.
این وسیله نتیجه کار چهارساله 28 کارشناس هنگ کنگی است و در پنج سال آزمونهای بالینی بر روی آن نشان داده است که دقت اندازهگیری آن دستکم 85 درصد است. این وسیله اندازهگیری قند خون به زودی وارد بازار خواهد شد.
سالهاست که مبتلایان به دیابت برای کنترل قندخون شان مجبور بودهاند از وسائل معمول خانگی اندازهگیری قند خون استفاده کنند که گاهی تا چند بار در روز نیاز به سوراخ کردن انگشت و گرفتن خون دارد.
انسولین
انسولین هورمونی است که از سلولهای بتای جزایر لانگرهانس غده لوزالمعده ترشح میشود.
ساختمان آن از دو زنجیره پلی پپتیدی A و B ساخته شده که بوسیله پیوندهای دی سولفور به یکدیگر متصل شدهاند. نقش این هورمون در تنظیم قندخون (گلوکز) شناخته شده است. ژن انسولین در روی بازوی کوتاه کروموزوم شماره 11 قرار گرفته است.
متابولیزم کربوهیدراتها، لیپید ها و پروتئین ها تحت کنترل و تنظیم خیلی دقیق بوده که این اعمال بوسیله هورمونهای مترشحه از لوزالمعده صورت میگیرند.
لوزالمعده از دو نوع غده مترشحه کاملاً متمایز تشکیل یافته است.
یکی غدهای برونریز با ساختمان خوشهای که ترشحات خود را برای کمک به هضم مواد غذایی در دوازدهه میریزد و دیگری غدهای درونریز که از جزایر موسوم به جزایر لانگرهانس تشکیل یافته است.
جزایر لانگرهانس که در تمام بافت لوزالمعده پراکنده هستند، مجموعه هایی تخممرغی شکل متشکل از چهار نوع سلول مترشحه (A، B، D وF) با وظایف متفاوت هستند.اندازه گیری قند خون