مهمترین نکات مصرف متفورمین برای دیابتی ها

نحوه عمل متفورمین در دیابت

متفورمین برای دیابتی ها – در مبتلایان به دیابت، متفورمین باعث کم شدن گلوکز خون تا حد طبیعی می شود اما به ندرت به خودی خود موجب هیپوگلیسمی (کم شدن غیرعادی قند خون) می شود. در بیماران غیر دیابتی سطح گلوکز خون تغییر نمی کند. متفورمین به احتمال جذب گلوکز را از روده کاهش و برداشت گلوکز توسط سلولها را افزایش می دهد. این دارو همچنین عمل پیوستن انسولین به گیرنده را تسهیل می کند.

موارد مصرف متفورمین برای دیابتی ها

برای مبتلایان به دیابت که اضافه وزن دارند و قادر نیستند گلوکز خون خود را فقط به کمک پرهیز غذایی کنترل کنند، متفورمین مناسب است. برخی پزشکان گمان می کنند این نوع بیماران با رعایت برنامۀ غذایی و مصرف متفورمین، در مقایسه با داروهای سولفونیل اوره و رعایت برنامۀ غذایی، وزن بیشتری از دست می دهند.

در افرادی که با مصرف داروهای سولفونیل اوره و رعایت برنامۀ غذایی، گلوکز خون به حد طبیعی نمی رسد می توان متفورمین را به برنامۀ غذایی آنها اضافه کرد. گاهی مصرف این چنین دو نوع داروی کاهندۀ  قند خون برای کنترل گلوکز خون موفقیت آمیز است.

موارد منع متفورمین برای دیابتی ها

مصرف متفورمین در زمان حاملگی و شیردهی ممنوع است و در افراد بالای شصت و پنج سال باید با احتیاط مصرف شود. متفورمین را نباید برای افراد مبتلا به ناراحتیهای کلیه و کبد تجویز کرد. تجویز آن برای کسانی که بتازگی دچار حمله قلبی شده اند یا مشروبات الکلی مصرف می کنند نیز ممنوع است. متفورمین را همچنین نباید در افرادی که ناراحتیهای شدید قلب یا قفسۀ سینه دارند، و سطح اکسیژن خون آنها پایین است تجویز کرد.

تداخل دارویی متفورمین برای دیابتی ها

متفورمین نیز مانند داروهای سولفونیل اوره ممکن است با داروهایی کومارین ضدانعقاد (وارفارین) تداخل کند، که در این صورت کنترل انعقاد خون را بر هم خواهد زد.

عوارض جانبی

در اوایل شروع درمان، متفورمین معمولاً موجب بروز نشانه های گوارشی می شود- این نشانه ها بویژه عبارت اند از: کم شدن اشتها، تهوع، استفراغ و اسهال. معمولاً بعد از عادت کردن بعد به دارو این نشانه ها فروکش می کنند، ولی در صورت ادامه یافتن نشانه ها دُز دارو را می توان موقتاً کم کرد. مهمترین اثر جانبی بی گوانیدها بالا رفتن مقدار اسیدلاکتیک در خون است (لاکتیک اسیدوز). همین امر باعث شده است که در بسیاری از کشورها شکل قبلی متفورمین، یعنی فنفورمین[1] کمتر مصرف شود. متفورمین مطمئن تر از فنفورمین است. اسیدوز ناشی از اسیدلاکتیک نوعی عارضه است که در آن اسیدهای زائد در خون جمع می شوند و ممکن است موجب مرگ فرد شوند. این عارضه همراه با مصرف متفورمین بسیار نادر است و فقط در بیمارانی مشاهده می شود که مشمول موارد منع مصرف اند. به همین دلیل است که مصرف کنندگان متفورمین در صورت امکان باید از مصرف نوشیدنیهای الکلی خودداری کنند.

مشکلات ناشی از مصرف قرص

برای اثربخشی دارو، مقدار توصیه شدۀ آن را باید هر روز سر ساعت معین مصرف کرد. برای این کار بهتر است از جعبه ای مخصوص این کار (فصل پانزدهم) استفاده کنید یا مقدار داروی هر روز را صبح آن روز مشخص کنید و کنار بگذارید یا اینکه فهرستی از ترتیب مصرف دارو تهیه کنید و با مصرف هر دُز در مقابل آن علامت بزنید. اگر روزانه یک قرص را یکجا میل می کنید، در صورت فراموشی مصرف قرص صبح، تا چهار ساعت بعد می توانید آن را مصرف کنید. اگر تا صبح روز بعد فراموش کردید که قرصتان را بخورید، روز بعد یک عدد قرص همان روز را میل کنید و مقدار دارو را دو برابر نکنید! مصرف روزانۀ شما نباید از مقدار تعیین شده تجاوز کند. از این رو، در هر موقع معین مقدار قرص تعیین شده را بخورید، نه کمتر، نه بیشتر

شرکتهای گوناگون، قرصهای دیابت را با قدرت اثر متفاوت در بازار عرضه می کنند. از این رو، بسیار اهمیت دارد که مقدار داروی مصرفی خود را بدانید. مثلاً گفتن اینکه روزانه یک قرص کلرپروپامید مصرف می کنید، کمکی به پزشک جدیدتان نمی کند. این قرص بسته به شرکت عرضه کنندۀ آن ممکن است 100 میلی گرم یا 250 میلی گرمی باشد.

اگر احساس می کنید که قرصها در شما ناراحتی پیش می آورند، از مصرف آنها خودداری کنید و فوراً با پزشک خانواده یا پزشکی که آنها را تجویز کرده است تماس بگیرید. قطع مصرف دارو کافی نیست. اگر فکر می کنید که قرصها مناسب  حال شما نیستند، مصرف آنها را ادامه ندهید. با یک متخصص مشورت کنید.متفورمین برای دیابتی ها

[1] . phenformin